Niyə nömrələr telefonlarda və kalkulyatorlarda fərqli sıralanır?
- Telefonlar və kalkulyatorlardakı nömrələrin sırası bir baxışda fərq edilən, lakin ümumiyyətlə düşünülməyən fərqdir. Telefon klaviaturalarında 1 rəqəmi yuxarı solda yerləşdiyi halda, kalkulyatorlarda 7 rəqəmi bu vəziyyətdədir. Bəs bu fərqin səbəbi nədir? Bu sualın cavabı həm texnologiya tarixi, həm də istifadəçi təcrübəsi baxımından maraqlı olduğu üçün sizinlə də bölüşmək istərdik.
Tarixi inkişafı və istifadəçi vərdişləri
- Kalkulyatorlar və telefonlar 1960-cı illərin sonlarında məşhurlaşmağa başladı. İlk kalkulyatorlar iri olsalar da, yavaş işləyən cihazlar idi və bu cıhazlar üçün 9-dan 0-a qədər ardıcıllığa üstünlük verilirdi. Bu şəkildə böyük rəqəmlər asanlıqla yazıla bilirdi. Telefonlarda 1, 2, 3 nömrələrinin yuxarıda olması istifadəçilərə nömrələri daha sürətli və səhvsiz yığmağa kömək edirdi. Xüsusilə, telefon operatorları düymələrin səhv yerləşdirildiyi təqdirdə siqnal xətalarının arta biləcəyinin fərqinə varmışdılar.
- Telefonlarda və kalkulyatorlarda nömrələrin sırası bir sıra amillərə görə fərqlidir. Bir nəzəriyyə, yuxarıda 7, 8 və 9 rəqəmlərinin sürətli məlumat daxil olmasına imkan verdiyini göstərir, lakin bu sürət sensorlu telefonlar üçün problemli idi. Düzülüşün tərsinə çevrilməsi yığımı yavaşlatmağa kömək etdi. Başqa bir nəzəriyyə isə 1960-cı ildə Bell Laboratoriyalarının tədqiqatını əhatə edir. Belə ki, yuxarıda 1, 2 və 3 olan üç-üç matris insanların istifadə etməsi üçün ən asan yol hesab edilmişdi.
Bell laboratoriyalarından töhfələr
- Telefon klaviaturalarının dizaynına ən çox təsir edənlərdən biri Bell laboratoriyaları idi. 1960-cı illərdə Bell laboratoriyaları istifadəçi təcrübəsini yaxşılaşdırmaq üçün geniş araşdırma apardı və müəyyən etdi ki, 1, 2, 3 sıralama dizaynı daha çox istifadəçi dostudur. Bu dizaynın qəbulu ilə sıralama telefonlarda standartlaşdırıldı.
IBM (International Business Machines) kompüterləri və digər təsirlər
- Məlumdur ki, IBM-in köhnə kompüterlərində rəqəmlər 1, 2, 3 sırası ilə yuxarıda yerləşdirilirdi. Bunun telefonların klaviaturasındakı sıralama dizaynına ilham verdiyi düşünülür. 10 düyməli makinalar, 10 düyməli kalkulyator və 10 düyməli klaviatura kimi innovasiyaların ixtiraçısı olan İsveç əsilli, amerikalı David Sundstrand (1880 – 1930) tərəfindən hazırlanmış ilk kalkulyatorlar altda 1, 2, 3 olmaqla dizayn edilmiş və 119487 № patentləşdirilmişdir. Deyilənə görə, sonradan istehsal edilən kalkulyatorlar da bu dizayn əsasında hazırlanıb.
Telefonlar və kalkulyatorlar arasındakı bu fərq istifadəçi ehtiyacları, texnoloji innovasiyalar və tarixi dizayn üstünlükləri nəticəsində ortaya çıxdı. Bu günün özündə belə, bu iki fərqli dizayn öz sahələrində ən uyğun istifadəçi təcrübəsini təmin etmək üçün istifadə olunur.
